Co zrobić, by zwiększyć szansę na zrealizowanie planu, osiągnięcie celu? Wykorzystaj „efekt świeżego startu”, czyli zacznij projekt na początku nowego kwartału finansowego, wraz z końcem urlopu, albo po prostu w poniedziałek – wynika z badań eksperymentalnych. Naukowcy twierdzą, że plany warto rozpoczynać od mentalnych punktów startowych. Wtedy mamy dodatkową motywację.

„Partacz jestem. Prawdziwy fachowiec nie zaczyna pracy w poniedziałek” – powiedział bandyta z filmu „Nie lubię poniedziałku”, zatrzymany podczas napadu na bank. Nasi przodkowie uważali, że we wtorek nie wolno było niczego pożyczać, środa stanowiła za to idealny dzień na początek nowego przedsięwzięcia, podobnie zresztą jak sobota, która była dodatkowo dniem poświęconym Bogurodzicy. W czwartek zasiewano pola z nadzieją na obfite plony, a w piątek rozważano mękę pańską. Niedziela była dniem lenistwa, nawet mycie się było zakazane, bo mogło zaszkodzić zbawieniu. Zresztą nazwa tego dnia tygodnia pochodzi od słowiańskiego zwrotu „ne dělatĭ”, co oznacza dzień, w którym się nie pracuje, nie działa. Trzeba było tylko iść do kościoła, a wolno było i do karczmy.

Najwięcej firm otwiera się w poniedziałki

Jednocześnie, jak informuje Ministerstwo Cyfryzacji, najwięcej dokumentów, podań, wniosków spływa do internetowych skrzynek podawczych w poniedziałek. Zdecydowanie najwięcej jednoosobowych firm otwiera się również w poniedziałki – wynika z danych Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Kolejne dni tygodnia przynoszą coraz mniej rejestracji, by pod koniec tygodnia spaść do poziomu bliskiemu zeru.

Badania opublikowane w „Psychological Science” potwierdzają, że prawdopodobieństwo osiągnięcia zawodowych celów będzie większe, jeśli zaczniesz ich realizację w poniedziałek, a nie, dajmy na to, w czwartek. Zespół psychologów (Hengchen Dai z Washington University, Katherine Milkman i Jason Riis z University of Pennsylvania), przeprowadził serię pięciu badań, z których wynika, że jesteśmy bardziej zmotywowani do realizacji swoich celów, jeśli ich realizację zaplanujemy w określonych terminach.

Na czym polega „efekt świeżego startu”?

Naukowcy uważają, że ludzie mają tendencję do zachowywania pozytywnego wizerunku własnej osoby, a jednocześnie wiązania swoich wad i niepowodzeń z przeszłością. Daty, takie jak początek nowego tygodnia lub kwartału finansowego, urodziny czy święto – są znaczące i oznaczają początek nowego, wyraźnego okresu czasu. Te punkty orientacyjne ułatwiają mentalne oddzielenie się od porażek, które miały miejsce w przeszłości. Chodzi o to, że jesteśmy bardziej zmotywowani do realizacji swoich celów i mocniej wierzymy we własne możliwości, jeśli uznamy, że porażki są już za nami. Badacze nazywają to zjawisko „efektem świeżego startu” (fresh start effect).

Eksperyment dotyczący mentalnego początku

W jednym z eksperymentów, przeprowadzonych przez zespół badaczy Dai, Milkman i Riis, 165 badanych najpierw wypełniało krótką ankietę online. Mieli w niej opisać swój osobisty cel, który chcieli osiągnąć w najbliższej przyszłości. Następnie zostali poinformowani o tym, że otrzymają spersonalizowaną wiadomość e-mail przypominającą im o celu i sposobie jego osiągnięcia. Uczestnicy mieli zdecydować tylko, kiedy chcą otrzymać takie przypomnienie. Do wyboru mieli daty od 18 marca (wtorek) do 24 marca (poniedziałek). Na tym etapie uczestnicy zostali losowo podzieli na dwie grupy: kontrolną i eksperymentalną. Badani z tej pierwszej grupy byli przekonani, że 20 marca jest zwykłym dniem. Natomiast uczestnicy z grupy eksperymentalnej otrzymali informację, że 20 marca jest pierwszym dniem wiosny. Okazało się, że to wystarczyło, by 26 proc. badanych chciało otrzymać przypomnienie mailowe wraz z początkiem wiosny w porównaniu do 7 proc. z grupy kontrolnej, przekonanych, że 20 marca, to zwykły czwartek. Różnica była statystycznie istotna. Badacze Dai, Milkman i Riis, cytowani przez czasopismo „Management Science”, uważają, że „efekt świeżego startu” może mieć znaczący wpływ na rzeczywiste zachowanie ludzi.

Inne badanie, przeprowadzone przez ten sam zespół psychologów na grupie 141 osób, dowiodło, że dla większości ludzi mentalnie nowym początkiem jest bardziej pierwszy dzień wiosny, niż trzeci czwartek marca. A przecież to dokładnie ten sam dzień miesiąca.

Początek tygodnia, jako punkt startowy

Naukowcy postanowili potwierdzić wynik badania analizując związek życiowych decyzji z datami, które wyznaczają punkty startowe. Analiza słowa kluczowego „dieta” za pomocą internetowej wyszukiwarki Google pozwoliła ocenić, że ludzie szukają porad dotyczących sposobu odżywiania w okolicy Nowego Roku, ale wyszukiwania osiągały szczyt na początku tygodnia, na początku miesiąca i w dzień po święcie.

Podobny efekt przyniosła analiza danych z automatycznych czytników kart na siłowni w uniwersyteckim centrum fitness. Okazało się, że liczba wizyt na siłowni drastycznie rośnie wokół orientacyjnych punktów czasowych. Studenci znacznie częściej ćwiczyli na początku nowego tygodnia, na początku semestru lub tuż po dniu swoich urodzin.

Tak firmy mogą wykorzystać „efekt świeżego startu”

Badacze eksperymentalni uważają, że organizacje starające się wykorzystać motywację pracowników powinny brać pod uwagę czas, w którym rozpoczynają nowe projekty. Według nich zaczekanie do końca wakacji, początku miesiąca, czy nawet do poniedziałku, może zwiększyć motywację pracowników w wielu dziedzinach, począwszy od realizacji planów, do rozwoju zawodowego. „Mnóstwo możliwości świeżego startu w ciągu całego roku daje ludziom powtarzające się szanse na podjęcie próby zmiany siebie, więc nawet jeśli początkowo im się to nie uda, mogą później odnieść sukces” – podsumowują autorzy badania.

Wielu osobom wydaje się, że to poniedziałek jest najgorszym dniem tygodnia. Piszą o tym piosenki, kręcą filmy, a strony Facebooka z hasłem „nie lubię poniedziałku” zawierają setki tysięcy polubień, tymczasem naukowcy z London School of Economics twierdzą, że to nie prawda. Według ich badania, przeprowadzonego wśród 20 tys. respondentów, najbardziej nie lubimy wtorków, a poniedziałek w ich rankingu wypada zupełnie nieźle. Cóż, w poniedziałek pesymista widzi trudności, optymista możliwości, a realista pije kawę i zabiera się do pracy.

Tomasz Nowak

Zapytaj o szkolenia z obszaru rozwoju osobistego dla pracowników firmy.

W Delta Training śledzimy najważniejsze publikacje na świecie dotyczące badań, odkryć i trendów w obszarach miękkich kompetencji, które zwiększają efektywność pracowników. Rzetelne informacje publikowane w czasopismach naukowych są trudne do znalezienia, zrozumienia i często nie zapewniają szybkich, praktycznych wniosków. Jeśli jednak cenieni naukowcy badali problem, który teraz sam próbujesz rozwiązać, to może chciałbyś poznać ich wnioski i rekomendacje przed podjęciem decyzji? Jeśli tak, to zapraszamy do naszego działu „Badań i rozwoju.” Publikujemy tam informacje tylko z rzetelnych, wyselekcjonowanych źródeł. Wyniki i wnioski z badań i eksperymentów inspirują nas do ulepszania naszych szkoleń biznesowych dla firm, sposobów przekazywania wiedzy i umiejętności uczestnikom naszych szkoleń, tworzenia angażujących ćwiczeń oraz różnorodnych, ciekawych materiałów szkoleniowych.