Przeprowadźmy szybki  eksperyment. Skoncentruj się i wyobraź sobie menadżera. Weź kartkę i narysuj swoje wyobrażenie. Już? Rysunek gotowy? Zaraz do tego wrócimy…

Raport „Polski biznes silny kobietami” oparty na badaniu International Business Report prowadzonym przez Grant Thornton International, donosi, że polskie kobiety zajmują 34 procent miejsc wśród pracowników wyższej kadry kierowniczej. To więcej niż średnia w Unii Europejskiej (27 procent) i świata (24 procent). To bardzo dobry wynik. Pokonały nas tylko Litwa i Estonia (36 procent), a ex aequo z nami uplasowały się Włochy (34 procent).

Procent kobiet w roli prezesa zarządu

Aby zapewnić polskim kobietom korzystne warunki pracy, wiele firm wprowadza udogodnienia związane z macierzyństwem, czyli łączeniem obowiązków zawodowych z pracą. Pojawiają się regulaminy dotyczące równej płacy na analogicznych stanowiskach, a wiele firm deklaruje wsparcie dla dzieci w formie różnego rodzaju bonów, prezentów lub premii. Natomiast polski biznes nie lubi parytetów, a 22 procent pracodawców uważa, że nie istnieją dowody na to, aby równość płci wpływała na kondycję przedsiębiorstwa.

Mimo, że polski biznes jest dość sfeminizowany, w firmach nadal brakuje kobiet na najwyższych stanowiskach kierowniczych. Tylko w 8 procentach przypadków, kobieta jest prezesem zarządu.

Męska twarz lidera

Tina Kiefer, profesor Uniwersytetu Warwick w Wielkiej Brytanii, przypadkowo wymyśliła  ćwiczenie z rysowaniem menadżera, prowadząc warsztat dla kadry kierowniczej. Pod względem płci, wynik zabawy jest prawie zawsze taki sam. Zarówno mężczyźni jak i kobiety prawie zawsze rysują mężczyzn. W Polsce trudno byłoby przeprowadzić podobny eksperyment ze względów językowych. Zarówno lider, jak i menedżer mają swoje poprawne odpowiedniki żeńskie: liderka i menedżerka. Inaczej jest w języku angielskim, gdzie jest tylko jedno słowo dla obu płci: leader.

Kilku naukowców zdecydowało się kontynuować badania Kiefer. Analizy, które zostały opublikowane w magazynie „Academy of Management Journal” wydają się potwierdzać, że dostrzeżenie kobiety w roli lidera w miejscu pracy jest trudniejsze, niż mężczyzn i nawet, gdy mężczyzna i kobieta czytają te same słowa ze skryptu, rozpoznawano wyższy potencjał przywódczy mężczyzny.

Kto jest przywódcą, kto wpływa na zespół?

Podczas badania autorzy skupili się na jednej czynności: proponowaniu pomysłów, które mogłyby przyspieszyć rozwój firmy. Mówcy, kobiety i mężczyźni, czytali tekst ze skryptu, a następnie byli oceniani przez słuchaczy pod kątem stopnia, w jakim „wykazali się przywództwem”, „wpłynęli na zespół” lub „objęli rolę lidera”. Mężczyźni, mimo, że ich pomysły były dokładnie tymi samymi, co kobiet, byli znacznie częściej identyfikowani, jako liderzy.

Ponieważ życie to nie czytanie ze skryptu, następny etap badania, przeprowadzono na Akademii Wojskowej USA w West Point. Autorzy przyznali, że istnieją ograniczenia w badaniu tego nietypowo zdominowanego przez mężczyzn miejsca, ale charakter zawodu pozwolił im na kontrolę zdolności sportowych, poznawczych i innych czynników. Według ocen żołnierzy, kobiety nie uzyskały statusu liderskiego mówcy, który mógłby porwać tłumy oraz były o wiele mniej wiarygodne niż mężczyźni, aby zostać uznanymi za liderów czy raczej liderki.

Prototyp lidera

Naukowcy uważają, że wyniki mogą być związane z tym, co spowodowało powstanie rysunków. Ludzie mają zakodowany w głowie prototyp lidera. Kiedy widzimy osobę zastanawiamy się, czy ona pasuje do naszego wyobrażenia. Wówczas, nawet jeśli zachowują się jak lider, trudniej jest go jako takiego zidentyfikować. Zapewne wynika to z tego, że zdolność do przejmowania władzy jest uważane za cechę męską. To stereotyp, ale my przetwarzamy wiedzę przez pryzmat stereotypu. Nasza interpretacja zachowań staje się spójna z wizją stereotypu, a nie z obiektywną oceną. Kiedy ludzie są konsekwentnie narażeni na kontakt z liderami, którzy pasują do jednego profilu, trudniej im zauważyć ludzi, którzy z niego się wyłamują. Zjawisko to nosi nazwę efektu potwierdzenia i jest to skłonność do preferowania informacji, które potwierdzają wcześniejsze oczekiwania, niezależnie od tego, czy te informacje są prawdziwe.

Więcej kobiet liderek

Ten problem można rozwiązać! Wystarczy stawiać więcej kobiet na stanowiskach liderów. Sfeminizowanie zawodu menadżera spowoduje przełamanie stereotypu i ilość kobiet w kadrze kierowniczej będzie samoczynnie rosła. Jak pokazuje statystyka dotycząca Polek na stanowiskach kierowniczych, właściwy trend został zapoczątkowany, a zmiana może tylko nabrać tempa. 

Tomasz Nowak

Zapytaj o szkolenia menedżerskie dla pracowników firmy.

W Delta Training śledzimy najważniejsze publikacje na świecie dotyczące badań, odkryć i trendów w obszarach miękkich kompetencji, które zwiększają efektywność pracowników. Rzetelne informacje publikowane w czasopismach naukowych są trudne do znalezienia, zrozumienia i często nie zapewniają szybkich, praktycznych wniosków. Jeśli jednak cenieni naukowcy badali problem, który teraz sam próbujesz rozwiązać, to może chciałbyś poznać ich wnioski i rekomendacje przed podjęciem decyzji? Jeśli tak, to zapraszamy do naszego działu „Badań i rozwoju.” Publikujemy tam informacje tylko z rzetelnych, wyselekcjonowanych źródeł. Wyniki i wnioski z badań i eksperymentów inspirują nas do ulepszania naszych szkoleń biznesowych dla firm, sposobów przekazywania wiedzy i umiejętności uczestnikom naszych szkoleń, tworzenia angażujących ćwiczeń oraz różnorodnych, ciekawych materiałów szkoleniowych.

Tagi: badania nad przywództwem, leadership, męska twarz lidera, przywództwo, twarz lidera, umiejętności menedżerskie, zarządzanie zespołem