Pracodawcy oczekują od przyszłych pracowników doświadczenia zawodowego. Tymczasem okazuje się, że na podstawie doświadczenia nie można przewidzieć sukcesu pracownika w nowej organizacji – wynika z metaanalizy ponad 80 badań. Liczy się jakość doświadczenia, a nie lata pracy. Badacze radzą, jak ją sprawdzić.

Ma Yun zaczął karierę zawodową od pracy w hotelu. Miał wówczas 12 lat. Dodatkowo dzięki znajomości angielskiego, dorabiał sobie jako przewodnik dla zagranicznych turystów po rodzinnym Hangzhou. Gdy osiągnął odpowiedni wiek, postanowił dostać się na studia. Marzył o Harvardzie, ale jego kandydatura została odrzucona dziesięciokrotnie. Z konieczności ukończył anglistykę w Instytucie Nauczycielskim w Hangzhou.

Po latach studiów przyszedł czas na stałą pracę, ale w 30 miejscach rekruterzy nie dostrzegli jego potencjału. Jego kandydaturą nie była zainteresowana ani policja, ani nawet KFC. W końcu został nauczycielem z pensją około 15 dolarów miesięcznie.

Wraz z rozwojem gospodarczym Chiny zaczęły otwierać się na świat. Yun otworzył szkołę językową i w 1995 r. udało mu się polecieć do USA. Tam po raz pierwszy zetknął się z Internetem. Wpisał do wyszukiwarki wyraz „piwo”. To było pierwsze słowo, które przyszło mu do głowy. W wynikach nie było ani jednej chińskiej strony. Okazało się, że w Internecie nie istnieje ani jedna chińska firma sprzedażowa. Po powrocie do domu Ma Yun, znany obecnie na świecie jako Jack Ma, za pożyczone 2000 dolarów wraz z 17 wspólnikami założył firmę Alibaba Group. Dziś firma zatrudnia 250 tys. osób i jest właścicielem między innymi Alliexpress, ma wartość około 730 mld dolarów, a Jack który dostrzegł lukę w chińskiej sieci sprzedażowej stał się jednym z najbogatszych ludzi na świecie.

Brak doświadczenia zawodowego przekreśla kandydata

Doświadczenia od kandydatów wymaga niemal każdy pracodawca. Wystarczy przejrzeć ogłoszenia o pracę. Takie podejście, choć wydaje się zdroworozsądkowe, może być błędne. Jack Ma przepadł w 30 rekrutacjach, a w perspektywie czasu okazał się geniuszem przedsiębiorczości. Jack Ma nie wiedział nic o podstawach handlu w Internecie, ba, nie znał nawet Internetu, a mimo to dostrzegł lukę, której nie zauważyli bardzo doświadczeni specjaliści od sprzedaży. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że rekruterzy odrzucili jego kandydaturę, ponieważ nie miał żadnego doświadczenia na stanowiskach, na które aplikował.

Doświadczenie z wynikami nie ma związku

Badania zespołu prof. Chada H. Van Iddekinge z Florida State University pokazują błąd, który zapewne popełniły osoby oceniające kandydaturę Jacka Ma, a także wielu innych kandydatów. Naukowcy dokonali przeglądu 81 badań, aby zbadać związek pomiędzy wcześniejszym doświadczeniem zawodowym pracownika, a jego wynikami w nowej organizacji i nie znaleźli żadnej znaczącej korelacji.

„Byliśmy zaskoczeni” – mówi prof. Van Iddekinge w wywiadzie udzielonym „Harvard Business Review.” „To wydaje się tak intuicyjne, że kandydaci, którzy mają ogólne doświadczenie zawodowe lub wykonywali już pracę, o którą się ubiegają, będą mieli przewagę. Ale […] odkryliśmy bardzo słaby związek pomiędzy doświadczeniem zdobytym przed zatrudnieniem a efektywnością w pracy”. Badacze nie zauważyli również żadnej korelacji między doświadczeniem zawodowym, a chęcią pozostania w nowej organizacji. Wniosek jest jeden: Doświadczenie nie prognozuje sukcesu nowo zatrudnionej osoby.

Staż pracy, czyli doświadczenie bez znaczenia

Naukowcy spekulowali, co może być przyczyną takiego stanu rzeczy. Uznali, że doświadczenie jest oceniane dość prostą miarą: liczbą miejsc pracy, stażem, latami pracy ogółem, rodzajem zajmowanego stanowiska. To nic nam nie mówi o jakości pracy, czy znaczeniu tego doświadczenia, co powinno mieć właściwy wpływ na wyniki. Błędne jest rozumowanie, że to co było wcześniej będzie miało dobroczynny wpływ na zachowania pracownika w nowej organizacji. Nie wiemy, na przykład, o porażkach pracownika w poprzednim miejscu zatrudnienia, jego wypaleniu zawodowym, zmęczeniu, czy pracownik wyciągnął jakieś wnioski z wcześniejszych doświadczeń. Nie wiemy jeszcze jednej ważnej rzeczy: czy doświadczenia zdobyte w kulturze innej organizacji będą miały pozytywny wpływ na naszą, a może będzie wręcz przeciwnie.

Zadawaj pytania behawioralne

Van Iddekinge sugeruje, aby podczas rekrutacji zadawać pytania behawioralne, np.: „Jak wcześniej radziłeś sobie z trudnymi klientami”? „Opowiedz mi o konkretnej sytuacji, co zrobiłeś i jaki był rezultat”. Stwierdza jednak, że na etapie  stawiania pytań może już nie być właściwych kandydatów, ponieważ wcześniej „zostali odrzuceni ze względu na brak doświadczenia zawodowego”.

Tomasz Nowak

Zapytaj o szkolenia z rekrutacji pracowników. Kliknij i dowiedz się więcej.

W Delta Training gromadzimy najważniejsze publikacje na świecie dotyczące badań, odkryć i trendów w obszarach miękkich kompetencji, które zwiększają efektywność pracowników. Rzetelne informacje publikowane w czasopismach naukowych są trudne do znalezienia, zrozumienia i często nie zapewniają szybkich, praktycznych wniosków. Jeśli jednak cenieni naukowcy badali problem, który teraz sam próbujesz rozwiązać, to może chciałbyś poznać ich wnioski i rekomendacje przed podjęciem decyzji? Jeśli tak, to zapraszamy do naszego działu „Badań i rozwoju.” Publikujemy informacje tylko z rzetelnych, wyselekcjonowanych źródeł. Wyniki i wnioski z badań i eksperymentów inspirują nas do ulepszania naszych szkoleń biznesowych dla firm, sposobów przekazywania wiedzy i umiejętności uczestnikom naszych szkoleń, tworzenia angażujących ćwiczeń oraz różnorodnych, ciekawych materiałów szkoleniowych.