Synchronizacja w pracy wzmacnia współpracę w zespole. Mamy dowody. – Dobrze jest pracować razem i to w tym samym pomieszczeniu – mówi nam prof. Scott Wiltermuth, autor badań nad efektami synchronizacji z Uniwersytetu Południowej Kalifornii. Jakie korzyści przynosi wykonywanie tych samych czynności w tym samym czasie? Jak wykorzystać efekt synchronizacji w praktyce życia firmy? 

Trudno sobie wyobrazić bardziej zgrany zespół, niż grupę pływaczek synchronicznych. Ta dyscyplina sportu, nazywana czasem wodnym baletem, łączy w sobie elementy pływania, tańca i gimnastyki artystycznej. Pływaczki, bo to sport zarezerwowany prawie wyłącznie dla kobiet, z niesamowitą lekkością wykonują dokładnie w tym samym czasie, z niezwykłą precyzją, skomplikowane układy artystyczne w wodzie w rytm muzyki. Ich współpraca musi być doskonała. Kluczem do sukcesu w tym sporcie jest słowo, które zostało użyte w nazwie dyscypliny – synchronizacja, czyli według słownika PWN „doprowadzenie dwóch lub więcej zjawisk, procesów, czynności itp. do zgodności ich przebiegu w czasie”.

Krok marszowy i śpiew w kościele

Żołnierze w armiach wytrwale ćwiczą krok marszowy, wierni w kościołach klękają w tym samym momencie, kibice na stadionach wspólnie krzyczą, gwiżdżą, śpiewają i biją brawo, zależnie od sytuacji na boisku, a firmy coraz częściej organizują dla pracowników warsztaty z udziałem bębniarzy, gdzie wszyscy razem wystukują takim sam rytm. Oto synchronizacja w praktyce. Okazuje się, że nieprzypadkowo istnieją takie rytuały. Antropolodzy i socjologowie od dawna przypuszczali, że czynności wymagające synchronicznego działania mogą wywoływać pozytywne emocje, które osłabiają psychologiczne granice między członkami zespołu. Teraz mamy na to dowody.

Czy synchronizacja wzmacnia spójność zespołu?

Zespół prof. Scotta Wiltermutha z Uniwersytetu Południowej Kalifornii zauważył, że mimo wynalezienia nowoczesnej broni palnej i rezygnacji z używania bagnetu, żołnierze nie przestali maszerować. Naukowcy zaczęli się zastanawiać, czy te synchroniczne rytuały wzmacniają współpracę przez pogłębienie spójności grupy? Czy nie stanowią rozwiązania problemu „swobodnych jeźdźców”, czyli osób mniej zaangażowanych w pracę zespołu, nieco wyalienowanych.

Eksperyment: spacer po kampusie noga w nogę

Badacze przeprowadzili trzy skomplikowane eksperymenty społeczne wykorzystujące synchronizację współpracy pomiędzy uczestnikami. Eksperymenty obejmowały zarówno działania kooperacyjne sprzeczne z interesem osobistym (gra o dobro publiczne), wspólną tożsamość i wspólny los (zadania wymagające różnych stopni synchronizacji), jak i wpływ ruchu mięśni na wzmocnienie współpracy (analiza wpływu marszu „w nogę” i kroku swobodnego).

W jednym z badań 3-osobowe grupy spacerowały po terenie uniwersytetu i musiały zsynchronizować stawianie swoich kroków, jak w wojsku. Natomiast badani w grupie kontrolnej mieli sobie po prostu zwyczajnie spacerować. Po zakończeniu eksperymentu, czyli spacerowania, wszyscy na 7-stopniowej skali wyrażali swoje opinie odpowiadając na pytania m.in: „Jak bardzo czułeś, że należysz do tego samego zespołu, co inni?”, „Jak bardzo ufałeś innym członkom zespołu”, „Jak bardzo jesteś podobny do innego członka zespołu”…

Warto wrócić po pandemii do pracy w biurze

Wyniki badań są jednoznaczne. Działanie w synchronizacji z innymi może pogłębiać współpracę z członkami zespołu. Choć badania nie wykluczają możliwości, że praca mięśni wzmacnia efekt synchronizacji skierowanej na współpracę, to wyniki pokazują, że działania synchroniczne nie muszą obejmować mięśni, aby zbudować więź, zaszczepić energię i stworzyć chęć współdziałania. Wyniki sugerują, że praktyki obejmujące synchronizację (np. muzyka, taniec i marsz) mogą złagodzić problem „gapowiczów” w zespole. Dlatego też rytuały synchroniczne mogą dać przewagę i pozwolić przetrwać zespołom, które w innych warunkach mogłyby ponieść klęskę.

Według prof. Scotta Wiltermutha z Uniwersytetu Południowej Kalifornii lepiej, żeby pracownicy działali razem i fizycznie byli razem w tym samym pomieszczeniu. Po pandemii wywołanej koronawirusem warto ze świata online przenieść się do biura, niezależnie od kalkulacji ekonomicznych. – W wielu firmach w Azji pracownicy uczestniczą razem w grupowych zajęciach z rytmiki – mówi nam prof. Scott Wiltermuth.

Synchronizacja fizjologiczna członków zespołu

Okazuje się, że synchronizacja jest zjawiskiem dużo głębszym i wiąże się z dobrą pracą oraz reakcjami organizmu. Badania zespołu psychologów z Uniwersytetu w Aarhus, dowodzą, że kiedy ludzie dobrze ze sobą współpracują, ich fizjologiczne reakcje zaczynają się synchronizować.

„Ludzie z tego samego zespołu mają większą synchronizację, niż pary ludzi z różnych zespołów. Ta synchronizacja jest dobrze kojarzona ze współpracą i pozytywnymi odczuciami zespołu” – wyjaśniają naukowcy.

Wiele badań nad dynamiką zespołów opiera się na ankietach i kwestionariuszach, które są wypełniane po wykonaniu zadania przez ich członków. Pomiary fizjologiczne, takie jak tętno czy zachowanie skóry, pozwalają badaczom mierzyć reakcje emocjonalne w czasie rzeczywistym.

Składanie statków z papieru

W jednym z pomysłowych badań 153 studentów zostało podzielonych na zespoły i poproszonych o składanie statków z papieru. Jednak nie wolno im było rozmawiać w trakcie pracy. Po otrzymaniu instrukcji, jak zbudować łodzie, uczestnicy zostali połączeni elektrodami, które mierzyły ich tętno, przewodność skóry i aktywację mięśni twarzy zaangażowanych w uśmiech i marszczenie się. Po złożeniu wszystkich arkuszy papieru, uczestnicy zostali poproszeni o wypełnienie kwestionariusza określającego, jak bardzo czują się związani ze swoją grupą i jak odbierają współpracę zespołu.

Analiza danych fizjologicznych wykazała, że zespoły reagowały zarówno na pozytywne jak i negatywne emocje. „Stwierdziliśmy różnicę w synchronizacji zachowania skóry i synchronizacji uśmiechu” – wyjaśniają badacze. „Zachowanie skóry związane było z negatywnym wpływem na pozostałych członków zespołu i uczuciem braku przynależności do zespołu. Uśmiech był natomiast pozytywnie skorelowany ze spójnością zespołu i pozytywnym wpływem na jego członków”.

Badacze stwierdzili, że grupy uśmiechnięte były wysoce zsynchronizowane i najprawdopodobniej w pracy trzymały się rutynowych zachowań. Natomiast jeśli ich zachowania skórne były synchroniczne był to znak, że sprawy nie szły gładko. Naukowcy uważają, że synchronizacja rozwija się samoistnie w nowych zespołach i jest wskaźnikiem wzrostu aktywności. Uśmiechnij się zatem juto nie sam do siebie przed lustrem, ale najlepiej razem z koleżankami i kolegami w biurze przy ekspresie do kawy. A może stanie się to rutyną?

Praktyczne wskazówki dla firm

Poprosiliśmy prof. psychologii Elizabeth Krumrei Mancuso z amerykańskiego Pepperdine University, autorki badań nad pokorą intelektualną liderów, o praktyczne wskazówki dla firm.

Prof. Elizabeth Krumrei Mancuso dla Delta Training:

Firmy mogą chcieć zbadać, w jaki sposób nieumyślnie tworzą bariery dla intelektualnej pokory liderów. Na przykład kultury organizacyjne, w których ceni się pewność siebie i podważa wrażliwość, mogą utrudniać liderom rozpoznawanie ograniczeń swojej wiedzy, zabieganie o pomysły innych i ich rozważanie, a także zmianę zdania, gdy jest to uzasadnione. Warto zmienić kulturę organizacyjną w taki sposób, aby osoby zajmujące stanowiska kierownicze mogły przyznać się do swoich ograniczeń intelektualnych i błędów, tworząc atmosferę, w której inni będą mogli zrobić to samo i czuć się bezpiecznie.

Tomasz Nowak, Tomasz Reda

Zapytaj o szkolenia ze współpracy w zespole. Kliknij i dowiedz się więcej.

W Delta Training gromadzimy najważniejsze publikacje na świecie dotyczące badań, odkryć i trendów w obszarach miękkich kompetencji, które zwiększają efektywność pracowników. Rzetelne informacje publikowane w czasopismach naukowych są trudne do znalezienia, zrozumienia i często nie zapewniają szybkich, praktycznych wniosków. Jeśli jednak cenieni naukowcy badali problem, który teraz sam próbujesz rozwiązać, to może chciałbyś poznać ich wnioski i rekomendacje przed podjęciem decyzji? Jeśli tak, to zapraszamy do naszego działu „Badań i rozwoju.” Publikujemy informacje tylko z rzetelnych, wyselekcjonowanych źródeł. Wyniki i wnioski z badań i eksperymentów inspirują nas do ulepszania naszych szkoleń biznesowych dla firm, sposobów przekazywania wiedzy i umiejętności uczestnikom naszych szkoleń, tworzenia angażujących ćwiczeń oraz różnorodnych, ciekawych materiałów szkoleniowych.